اندومتریوز
واریان فارمد
مقدمه
اندومتریوز یک اختلال شایع در زنان است که تاثیرات گسترده ای بر کیفیت زندگی و سلامت باروری آن‌ها دارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بافت مشابه اندومتر (بافت پوششی داخلی رحم) در خارج از رحم رشد می‌کند، که می‌تواند منجر به دردهای شدیدی، ناباروری و سایر مشکلات بهداشتی شود. با توجه به پیچیدگی‌های این بیماری، درک علل، علائم، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی برای مدیریت آن بسیار مهم است. در ادامه، به بررسی تمام جوانب اندومتریوز می‌پردازیم و راهکارهای موجود برای مدیریت این اختلال از جمله NSAID ها، آنالوگ هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH agonist) و روش‌های جراحی کم‌تهاجمی مانند جراحی لاپاراسکوپی را بررسی خواهیم کرد.
اندومتریوز چیست؟
اندومتریوز یک بیماری مزمن است که در آن بافتی شبیه به بافت پوشش داخلی رحم در خارج از رحم (اغلب تخمدان ها، لوله های فالوپ و بافت پوشاننده لگن) رشد می کند. رشد اندومتریوز به ندرت مناطق فراتر از اندام های لگنی را درگیر می کند.
هنگامی که این بافت در مکان های نامناسب رشد می کند، می تواند علائم دردناکی ایجاد کند که نه تنها بر چرخه قاعدگی بلکه بر زندگی روزمره نیز تاثیر بگذارد. برخی از افراد مبتلا به اندومتریوز به دلیل زخم و انسداد لوله فالوپ برای باردار شدن مشکل دارند.
این بیماری با درد شدید و تأثیرگذار بر زندگی در طول قاعدگی، مقاربت جنسی، حرکات روده و/یا ادرار، درد مزمن لگن، نفخ شکم، حالت تهوع، خستگی و گاهی اوقات افسردگی، اضطراب و ناباروری همراه است.
اندومتریوز می تواند از اولین دوره قاعدگی فرد شروع شود و تا یائسگی ادامه یابد.
علت آندومتریوز ناشناخته است. هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری یا درمانی وجود ندارد، اما علائم آن با دارو یا در برخی موارد جراحی قابل کنترل است.
شیوع بیماری
تقریباً 10 درصد (190 میلیون) زنان و دختران در سنین باروری در سراسر جهان تحت تاثیر بیماری اندومتریوز قرار می دهد.
عوامل خطر
برخی از عوامل می توانند شما را در معرض خطر بالاتر ابتلا به اندومتریوز قرار دهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی
- داشتن سیکل های قاعدگی کوتاه (کمتر از 27 روز بین قاعدگی ها)
- داشتن قاعدگی طولانی و سنگین (قاعدگی بیش از هشت روز طول می کشد)
- هرگز بچه دار نشدن
علائم
علامت اصلی اندومتریوز درد لگن است که اغلب با دوره های قاعدگی مرتبط است. اگرچه بسیاری از افراد در طول دوره قاعدگی خود گرفتگی عضلات را تجربه می کنند، کسانی که آندومتریوز دارند اغلب درد قاعدگی را بسیار بدتر از حد معمول توصیف می کنند.
- دوره های دردناک درد و گرفتگی لگن که ممکن است قبل از قاعدگی شروع شود و چند روز بعد از آن ادامه یابد. همچنین ممکن است با کمردرد و معده درد همراه شود.
- درد همراه با رابطه جنسی درد
- درد همراه با اجابت مزاج یا دفع ادرار (بیشتر در قبل یا در طول دوره قاعدگی)
- خونریزی بیش از حد
- ناباروری (برای برخی افراد، اندومتریوز ابتدا در طی آزمایشات درمان ناباروری مشاهده می شود)
همچنین ممکن است با علائمی مانند خستگی، اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع همراه باشد که این علائم بیشتر قبل یا در طول دوره قاعدگی دیده می شوند.
اندومتریوز چگونه تشخیص داده می شود؟
در بسیاری از موارد، تشخیص اندومتریوز با علائم شما شروع می شود. قاعدگی های دردناک و سنگین ممکن است باعث شود که پزشک مراجعه کنید و او با پرسیدن سابقه پزشکی شما و اینکه آیا افراد دیگری در خانواده شما مبتلا به اندومتریوز هستند، شروع کند. سپس معاینه لگن انجام خواهد شد و ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI نیز برای تائید تشخیص انجام شود.
تنها راه برای تشخیص قطعی اندومتریوز، لاپاراسکوپی است. در این روش با استفاده از یک دوربین کوچک (لاپاروسکوپ) داخل لگن مشاهده می شود و پس از مشاهده محل بافت، نمونه ای از بافت برداشته شده(بیوپسی) و به آزمایشگاه فرستاده میشود.
جراح همچنین سعی می‌کند تمام بافت‌های مشکوک به اندومتریوز را که در طول این عمل پیدا می‌کند، بردارد یا از بین ببرد. به این ترتیب لاپاراسکوپی به تشخیص و درمان کمک می کند.
درمان
انتخاب برنامه درمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله:
- شدت اندومتریوز
- برنامه برای بارداری های آینده
- سن بیمار
- شدت علائم (اغلب، درد)
در بسیاری از موارد، برنامه درمانی در درجه اول بر مدیریت درد و بهبود مشکلات باروری متمرکز است. دارو و جراحی (یا هر دو) گزینه های اصلی درمان هستند.
دارو درمانی اندومتریوز
داروها می توانند به مدیریت علائم اندومتریوز کمک کنند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه (NSAIDs) مانند ایبوپروفن می توانند برای درمان درد مفید باشند. همچنین درمان های هورمونی می توانند به کاهش درد و سرکوب چرخه قاعدگی کمک کنند.
گزینه های هورمونی برای اندومتریوز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- داروهای هورمونی کنترل بارداری که می تواند به صورت درمان ترکیبی (استروژن و پروژسترون) یا فقط پروژسترون باشند.
- آنتاگونیست ها یا آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH).
- دانازول
با همه این داروها، توجه به این نکته مهم است که در صورت قطع مصرف دارو، علائم شما ممکن است عود کند. مصرف این داروها در دوران بارداری یا زمانی که در تلاش برای بارداری هستید، توصیه نمی شود.
جراحی
در برخی موارد، پزشک شما ممکن است جراحی را برای درمان اندومتریوز توصیه کند. یک عمل جراحی همیشه خطراتی دارد. اما جراحی آندومتریوز می تواند روشی موثر برای تسکین درد و در برخی موارد بهبود باروری شما باشد. هدف از جراحی برداشتن بافت اندومتریوز است.
گزینه های جراحی برای درمان اندومتریوز عبارتند از:
جراحی لاپاراسکوپی
در این روش، جراح یک برش کوچک در شکم ایجاد می کند و یک ابزار لوله مانند نازک به نام لاپاراسکوپ را در بدن وارد می کند. لاپاراسکوپ می تواند داخل بدن را ببیند و اندومتریوز را با دوربینی با کیفیت بالا شناسایی کند. جراح می تواند ابزارهای جراحی اضافی را برای برداشتن بافت مشکل دار وارد کند.
هیسترکتومی
در موارد شدید، جراح ممکن است برداشتن رحم و/یا تخمدان‌ها را پیشنهاد دهد. اندومتریوز یک بیماری مزمن است. بسیاری از افراد پس از جراحی تسکین درد آندومتریوز را تجربه می کنند، اما علائم ممکن است در عرض چند سال عود کنند. شدت اندومتریوز شما می‌تواند در بازگشت سریع آن پس از جراحی نقش داشته باشد. ارائه دهنده شما ممکن است ترکیب یک روش جراحی با داروها را برای بهترین نتیجه پیشنهاد دهد.
جمع بندی
اندومتریوز یک چالش جدی برای بسیاری از زنان است، اما با تشخیص صحیح و گزینه‌های درمانی مناسب، می‌توان علائم آن را بهبود بخشید و کیفیت زندگی را افزایش داد. از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و آنالوگ‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) گرفته تا جراحی‌های کم‌تهاجمی، انتخاب‌های متعددی وجود دارد که می‌توانند به مدیریت این بیماری کمک کنند. با آگاهی از علائم و پیگیری مشاوره‌های پزشکی، می‌توان به زندگی سالم‌تری دست یافت و نگرانی‌های مرتبط با این اختلال را کاهش داد.
شرکت دارویی واریان فارمد مفتخر است که با ارائه داروهای باکیفیت در گروه آنالوگ‌های GnRH، در کنار شما عزیزان قرار دارد تا در مبارزه با این بیماری یاریتان کند. اگر شما با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنید و محصولات ما (واریان فارمد) برایتان تجویز شده، خواهشمندیم در صورت داشتن هرگونه سوال درباره نحوه تزریق، محل تزریق و دیگر موارد مرتبط، با ما تماس بگیرید. ما اینجا هستیم تا با کمال میل به شما کمک کنیم.